Bột hoàng thanh – từ đệ nhất ẩm thực hoàng gia tới đời sống hàng ngày

Tác giả:
Hoàng Thanh
Ngày đăng:
02/08/22
Số lượt xem:
195
Nhắc tới đặc sản vùng Nam Định, không thể không nói về bột hoàng thanh.Tại nơi đây, bột hoàng thanh được coi là đặc sản của đặc sản, là di sản văn hóa hoàng gia và là thương hiệu mang giá trị riêng biệt, độc đáo của vùng đất thành Nam. 

Từ “ngự thiện” của vương triều nhà Trần

Một lần được thưởng thức bột hoàng thanh, hầu hết ai cũng sẽ ấn tượng sâu sắc với hương vị ẩm thực một thời vang bóng cung đình. Trải qua 13 triều vua nhà Trần, bột đã là một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của các vị vua, chúa và các cung phi chốn hậu cung. 
Về thăm vùng đất Nam Định, có dịp trò chuyện với nghệ nhân Trần Bình, chúng tôi như hiểu thêm về khoảng thời gian bột hoàng thanh thịnh hành, phát triển, cũng như tầm ảnh hưởng về giá trị văn hóa, ẩm thực cung đình nhà Trần. Đặc biệt là sự ảnh hưởng của bột hoàng thanh tới đời sống người dân Nam Định tới tận ngày nay. 
Bột hoàng thanh là ẩm thực cung đình nổi tiếng dưới thời Trần
Bột hoàng thanh là ẩm thực cung đình nổi tiếng dưới thời Trần
Chuyện là có một lão nông đã dâng tiến lên Vua Trần hũ bột hoàng thanh và được nhà vua rất yêu thích. Nhờ vậy, ông đã được nhà vua ban thưởng hậu hĩnh. Kể từ đó, bột hoàng thanh trở thành sản vật tiến vua nức tiếng. Ấn tượng nhất là bột thường xuyên góp mặt trong yến tiệc cung đình, đặc biệt được dùng trong các buổi tiếp đón sứ giả lân bang. Cũng nhờ thế, những gì tinh hoa nhất dành cho các bậc đế vương đã được ngự trù (đầu bếp hoàng cung) thể hiện thông qua các món ngon từ hoàng thanh. 
Theo lời kể của nghệ nhân Bình, các buổi yến tiệc khoản đãi sứ thần của nhà Trần, trong cỗ yến hạng nhất toàn là các món ngon, vật lạ (thường dành riêng cho vua chúa trong bữa ăn hàng ngày). Trong số đó, tuyệt đối không thể không có chè hoàng thanh. Ngự thiện hàng ngày của nhà Vua cũng luôn luôn có các món ăn được chế biến từ hoàng thanh. Mục đích là để nhuận tràng, thanh nhiệt, giải độc, mát gan, giải rượu.
Độc đáo hơn nữa, hoàng hậu, cung phi nhà Trần cũng rất thích thưởng thức bột hoàng thanh để giảm mụn và làm đẹp da. Vì quý hiếm, nhiều bà còn trộm dùng để đắp mặt nhằm níu giữ nhan sắc, kéo dài tuổi xuân.

Xem thêm: Tiết lộ bí quyết làm đẹp da của vương hậu, phi tần, mỹ nữ thời xưa

Lan tỏa bột hoàng thanh trong đời sống hàng ngày

Qua bao biến đổi, thăng trầm lịch sử, bột hoàng thanh đã khẳng định được giá trị, được cộng đồng công nhận và mong muốn thừa hưởng giá trị. Ngày nay, thưởng thức bột hoàng thanh cũng chính là cách bạn trải nghiệm món ăn hoàng gia và các món ăn của vua chúa thời xưa – vốn là đỉnh cao của ẩm thực cung đình.
Người Nam Định coi hoàng thanh là “đặc sản của đặc sản” bởi ngay tại chính mảnh đất này bột hoàng thanh cũng vô cùng quý và khan hiếm. Trên thị trường tương đối ít, số lượng bột làm ra nhiều khi không đủ phục vụ chính người dân ở đây nên hiếm khi đủ để cung cấp ra thị trường rộng lớn.
Bột hoàng thanh nguyên chất 100%
Bột hoàng thanh nguyên chất 100%
Sở dĩ cây hoàng thanh ngày một ít, bột hoàng thanh ngày càng hiếm chủ yếu là do cây tương đối khó trồng. Đa số cây phải trồng một năm mới cho thu củ. Nhiều cây lại mất tới hẳn 3 năm. Cây hoàng thanh năm nay cho thu củ nhưng nếu không làm đất kỹ càng thì vụ sau cũng trên chính mảnh đất ấy sẽ không cho củ nữa.
Chuyên gia Lê Thị Hải chia sẻ về các nguyên tố vi lượng có trong bột hoàng thanh
Cũng từ đó, các món ăn từ hoàng thanh mai một dần, chỉ còn lưu giữ một phần nhỏ trong dân chúng vùng Nam Định. Vì khan hiếm nên nhiều khi chính người dân ở Nam Định, dù đã tiếp xúc với bột hoàng thanh gần từ khi còn nhỏ cũng rất sợ mua phải bột giả. Cách an toàn nhất với họ là mua củ hoàng thanh về và tự chế biến thủ công.
Năm 2019, Dược sĩ Xanh Hoàng Tùng (K50 đại học Dược Hà Nội) vô tình được thưởng thức bát bột hoàng thanh và trực tiếp kiểm chứng hiệu quả giải rượu, giảm nóng bụng do rượu của bột chỉ sau 30 phút sử dụng. Tiếp đó, ông dành nhiều thời gian nghiên cứu, tìm hiểu thì bất ngờ phát hiện hoàng thanh là loài thực vật mới.
Đem bột hoàng thanh giám định tại Viện dinh dưỡng Quốc gia cho kết quả chứa tới 20 loại vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe. Đặc biệt không chứa phốt pho – chất hóa học độc hại thường có trong rau củ được phun thuốc trừ sâu.
Hoàng Thanh Tiến Vua - sản phẩm dinh dưỡng tiên phong từ bột hoàng thanh được chuẩn hóa
Hoàng Thanh Tiến Vua – sản phẩm dinh dưỡng tiên phong từ bột hoàng thanh được chuẩn hóa
Công ty Cổ phần Phát triển Thảo Dược Việt Nam phối hợp cùng Dược sĩ Hoàng Tùng, và ông Trần Bình làm cố vấn – người nắm vững chắc kiến thức uyên thâm về kỹ thuật trồng và chế biến bột hoàng thanh đã tiến hành phát triển vùng trồng hoàng thanh với mục đích bảo tồn loài thực vật quý và giúp đông đảo người dùng trên toàn quốc được thừa hưởng giá trị tốt đẹp của cây.
Dược sĩ Hoàng Tùng chia sẻ về trải nghiệm giải rượu của bột hoàng thanh
Ngày nay, bột hoàng thanh đang được lưu truyền, gìn giữ, phát huy và lan tỏa rộng lớn ra khắp cộng đồng. Tất cả là nhờ sự đóng góp không nhỏ của các doanh nghiệp, cá nhân. Trong đó có công sức của Dược sĩ “Xanh” Hoàng Tùng, các chuyên gia thực vật và các nghệ nhân dân gian. Tuyệt phẩm bột “Hoàng Thanh Tiến Vua” là sản phẩm tiên phong từ 100% bột hoàng thanh nguyên chất được chuẩn hóa, do công ty Cổ phần Phát triển Thảo dược Việt Nam sản xuất hoàn toàn organic, đạt tiêu chuẩn ISO 22000:2018. Sản phẩm được đóng gói 10g/túi và 7 túi/hộp nên vô cùng tiện dụng, giúp bạn có cơ hội thưởng thức hạt bột ngon nhất cho tới gói cuối cùng cũng như thuận tiện đem bột đi công tác, du lịch. 
Bột hoàng thanh mix hạt, cực kỳ thơm ngon, bổ dưỡng
Cây hoàng thanh, theo dân gian được cung tiến cho Vua Trần có nguồn gốc ở Nghệ Tĩnh (nay thuộc Nghệ An, Hà Tĩnh), cây đã được mang ra trồng ở vùng Nam Định để phục vụ cho ẩm thực hoàng gia. Điều này khá phù hợp với kết luận của các nhà khoa học, nguồn gốc của cây Hoàng thanh được tìm thấy ở Miền Trung Việt Nam tọa độ khoảng 14°54′27″B 105°52′1″Đ vào những năm 1866-1868. Mẫu tiêu bản hiện đang được lưu tại viện bảo tàng lịch sử tự nhiên quốc gia Pháp tại Paris. Loài cây này được nhà thực vật học lỗi lạc Francois Gagnepain miêu tả khoa học đầu tiên năm 1907, chưa có trong Thực Vật Chí và là loài thực vật mới tại Việt Nam.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.